Iqbal Studies (Persian) (URDU 5107)

Course Title: Iqbal Studies (Persian)

Course Code: URD-5107

Credit Hours: 3

Instructor: Dr. Hafiz Mansoor Ahmad

Class: BS URDU 2nd Semester (Morning)

Timing: Tuesday 9:30 AM - 11:30 AM & Thursday 8.00 AM - 9.30 AM

DESCRIPTION AND OBJECTIVES

درس مطالعہ اقبال(فارسی) درسی است در مورد مرد فیلسوف اسلامی قرن بیستم میلادی کہ نامش علامہ اقبال لاھوری است۔ در این درس محیط دینی، سیاسی و معاشی مسلمانان شبہ قارہ و جھان آن زمان بہ دانشجویان نشان دادہ می شود۔ زندگینامہ علامہ لاھوری بررسی می شود۔ اثرمحیط زمان اقبال بر زندگی و فکرش سنجیدہ می شود۔ آثار فارسی، اردو و انگلیسی وی معرفی کردہ می شود۔ متون آثار فارسی وی یعنی اسرار خودی، رموز بیخودی، پیام مشرق، زبور عجم، جاوید نامہ، پس چہ باید کرد ای اقوام شرق و ارمغان حجاز فھمیدہ می شود و فکر اقبال از این آثار سنجیدہ می شود۔ پدیدہ اسرار خودی درک می شود۔ اندیشہ رموز بیخودی شناختہ می شود۔

INTENDED LEARNING OUTCOMES

دانشجو پس از گذراندن این درس می تواند

با زندگینامۂ علامہ اقبال لاھوری را آشنا باشد

نمودھای اسرار خودی و رموز بی خودی را مشخص کند

نظر اجمالی بر آثار فارسی علامہ اقبال لاھوری داشتہ باشد

فھم متون شعر فارسی علامہ اقبال لاھوری داشتہ باشد

COURSE CONTENTS

۔ زندگینامۂ علامہ اقبال لاھوری

بررسی تفکر "اسرار خودی"

سیر اندیشۂ "رموز بی خودی"

معرفی "پیام مشرق" و درک متن زیر

نہ افغانیم و نی ترک و تتاریم چمن زادیم و از یک شاخساریم

تمیز رنگ و بو بر ما حرام است کہ ما پروردۂ یک نو بھاریم

۔ معرفی "زبور عجم" و درک متن زیر

ای غنچہ خوابیدہ چو نرگس نگران خیز تا این مصرعہ از خواب گران خیز

کاشانہ ما رفت، بہ تاراج غمان خیز

۔ معرفی "جاوید نامہ" و درک متن زیر

گر خدا سازد تو را صاحب نظر تا این بیت درمیان سینہ دل خون کردہ ام

روزگاری را کہ می آید نگر تا جھانش را دگرگون کردہ ام

۔ معرفی "پس چہ باید کرد ای اقوام شرق" و درک متن زیر

پیر رومی مرشد روشن ضمیر تا این بیت گفت جانھا محرم اسرار شد

کاروان عشق و مستی را امیر خاور از خواب گران بیدار شد

۔ معرفی "ارمغان حجاز" و درک متن زیر

عطا کن شور رومی، سوز خسروعطا کن صدق و اخلاص سنایی

چنان با بندگی در ساختم من نگیرم گر مرا بخشی خدایی

READINGS

۔ اقبال اور عالمی ادب، عبدالمغنی، اقبال اکادمی پاکستان، لاھور، 1990م

۔ اقبال اور قرآن، دکتر غلام مصطفی خان، ادارہ ثقافت اسلامیہ، لاھور، 1977م

۔ اقبال کامل، عبدالسلام ندوی، اعظم گرہ، 1964م

۔ اقبال کی فارسی شاعری کا تنقیدی جایزہ، عبدالشکور احسن، اقبال اکادمی پاکستان، لاھور، 1977م

۔ باز سازی اندیشہ دینی اسلام، محمد اقبال لاھوری، مترجم محمد بقائی ماکان، انتشارات فردوس، تھران، 1379ش

۔ تصوف در تصور اقبال، شبستری و کسروی، محمد بقائی ماکان، انتشارات فردوس، تھران، 1380ش

۔ روح اقبال، یوسف حسین خان، حیدرآباد دکن، 1941م

۔ شرار زندگی، محمد بقائی ماکان، انتشارات فردوس، تھران، 1379ش

۔ فکر اقبال، خلیفہ عبدالحکیم، بزم اقبال لاہور، 1983م

۔ کلیات اقبال، محمد اقبال لاھوری، بہ کوشش فرید مرادی، انتشارات نگاہ، تھران، 1388ش

۔ مبانی تربیت فرد و جامعہ از دیدگاہ اقبال، غ۔ سیدین، مترجم محمد بقائی ماکان، انتشارات فردوس، تھران، 1379ش

COURSE SCHEDULE

Week	Topics and Readings	Books
1	زندگینامۂ علامہ اقبال لاھوری	روح اقبال
2	محیط دینی، سیاسی و معاشی مسلمانان شبہ قارہ و جھان در زمان اقبال لاھوری	اقبال اور عالمی ادب
3	بررسی تفکر خودی، معرفی مثنوی اسرار خودی	کلیات اقبال
4	فھم شعر اسرار خودی	کلیات اقبال
5	سیر اندیشۂ بیخودی، معرفی مثنوی رموز بیخودی	کلیات اقبال
6	فھم شعر رموز بیخودی	کلیات اقبال
7	معرفی پیام مشرق و پدیدۂ پیام مشرق	کلیات اقبال
8	فھم شعر پیام مشرق	کلیات اقبال
9	معرفی زبور عجم و پدیدۂ زبور عجم	کلیات اقبال
10	فھم شعر زبور عجم	کلیات اقبال
11	معرفی جاوید نامہ و پدیدۂ جاوید نامہ	کلیات اقبال
12	فھم شعر جاوید نامہ	کلیات اقبال
13	معرفی پس چہ باید کرد و پدیدۂ پس چہ باید کرد	کلیات اقبال
14	فھم شعر پس چہ باید کرد	کلیات اقبال
15	معرفی ارمغان حجاز و پدیدۂ ارمغان حجاز	کلیات اقبال
16	فھم شعر ارمغان حجاز	کلیات اقبال